Bardzo często specjalistami przyjmującymi w poradni ortopedycznej są ortopedzi traumatolodzy. Wielu Pacjentów nie zdaje sobie sprawy ze znaczenia tych specjalności medycznych. O ile jasne jest, czym zajmuje się ortopeda, co ma też związek z nazwą poradni, o tyle już nie bardzo wiadomo, czego spodziewać się po traumatologu. Co oznacza ich zestawienie – tego dowiesz się z dalszej części wpisu.
Z punktu widzenia ortopedy
Ortopedia jest dziedziną medycyny, która zajmuje się diagnozowaniem oraz leczeniem – tak operacyjnym, jak i zachowawczym – schorzeń narządu ruchu: kości, mięśni, stawów i więzadeł, a także naczyń i nerwów (z pominięciem kości czaszki, którymi zajmuje się neurologia). Do schorzeń tych zaliczamy: zapalenia, wady nabyte i wrodzone, deformacje, nowotwory, infekcje, zakażenia, martwice oraz wszelkiego typu zmiany pourazowe.
Jak można wywnioskować z etymologii, ortopeda zajmował się zawsze skrzywieniami kręgosłupa u dzieci – greckie „orthos”, czyli ‘prosty, prawidłowy’ w zestawieniu z „paidia”, czyli ‘dzieci’. Dopiero z czasem zakres zainteresowań ortopedii rozszerzył się na cały narząd ruchu nie tylko u pacjentów dziecięcych, ale też dorosłych. Do dziś jednak domeną ortopedii jest profilaktyka i korektywa wad postawy oraz leczenie wad rozwojowych aparatu ruchu.
Kilka słów o traumatologii
Traumatologia, jak sugeruje nazwa – „trauma” znaczy bowiem tyle co uraz – zajmuje się diagnostyką i leczeniem urazów. Jest dziedziną dość szeroką, bo możemy w niej wyróżnić na przykład traumatologię neurologiczną związaną z neurochirurgią, skupiającą się na urazach układu nerwowego, dziecięcą oraz traumatologię związaną z ortopedią. Gdy traumatologia związana jest z ortopedią, zakres jej interwencji obejmuje kości szkieletu, stawów, mięśni, więzadeł, ścięgien, ich uszkodzenia i patologie, do których doszło w wyniku działania czynników mechanicznych. Są to więc: złamania, zwichnięcia, skręcenia, urazy tkanek miękkich. Leczenie ma wtedy na ogół charakter operacyjny, często ratujący życie, ale też zachowawczy – wykorzystuje się wtedy unieruchomienia opatrunkowe, gipsowe, gorsetowe.
Specjalizacja z ortopedii i traumatologii
Specjalizację z ortopedii i traumatologii lekarz może rozpocząć po ukończeniu stażu podyplomowego. Jak wszystkie specjalizacje medyczne trwa ona 6 lat i kończy się egzaminem państwowym. Pierwsza w Polsce klinika ortopedyczna powstała w Poznaniu w latach 20. XX wieku. W tym okresie powstało też Polskie Towarzystwo Ortopedyczne i Traumatologiczne, funkcjonujące do dziś. Specjaliści ortopedzi traumatolodzy pracują w szpitalu, poradni lub gabinecie ortopedycznym – w wielu placówkach w Białymstoku.
Typowe grupy pacjentów w poradni ortopedycznej w Białymstoku
Również praktyka MedSen pokazuje, że można wyróżnić wśród białostockich pacjentów ortopedycznych szczególne grupy: pierwszą stanowią seniorzy, których układ ruchu z wiekiem poddaje się procesom starzenia, co często objawia się zwyrodnieniami; drugą są dzieci, których aparat ruchu dopiero się rozwija i narażony jest na powstawanie wielu nieprawidłowości w zakresie postawy; trzecia obejmuje osoby uprawiające sporty amatorsko i wyczynowo – osoby te są narażone na urazy; czwarta to osoby wykonujące ciężką pracę fizyczną, co wiąże się z przeciążeniami aparatu ruchowego; piąta z kolei to Pacjenci, którzy doświadczają urazów w wyniku niesprzyjających warunków klimatycznych zimą (śliskie, oblodzone chodniki).
Na ogół więc nasz ortopeda konsultuje Pacjentów:
- po urazach: złamaniach, skręceniach, stłuczeniach, zwichnięciach,
- zmagających się z bólami kręgosłupa, stawów, mięśni,
- z osteoporozą,
- z reumatyzmem,
- z ograniczoną ruchomością w stawach, niefizjologicznymi ruchami w stawach,
- z wadami postawy (skolioza, kifoza, lordoza, płaskostopie, stopa szpotawa, stopa koślawa krzywica),
- z dyskopatiami,
- ze zwyrodnieniami kręgosłupa,
- z paluchami koślawymi (tzw. haluksami),
- z łokciem tenisisty, łokciem golfisty,
- z ostrogą piętową,
- z zespołem cieśni nadgarstka,
a także wieloma innymi dolegliwościami ze strony aparatu ruchu.
Podstawą diagnostyki są badania obrazowe: RTG (zdjęcie rentgenowskie) USG (ultrasonografia), TK (tomografia komputerowa), MR (rezonans magnetyczny), a w razie potrzeby także badania laboratoryjne. To dzięki nim lekarz ocenia stan kliniczny Pacjenta i proponuje stosowne leczenie. Często uzupełnieniem terapii jest rehabilitacja ortopedyczna prowadzona przez fizjoterapeutów.